terug naar openingspagina - home
|
Jan Bouterse: basistechnieken voor het
maken van blokfluiten, traverso's en barok-hobo's; van eenvoudige
experimenten tot het maken van kopieën naar historische voorbeelden;
alles over stemmen en intoneren; ruim dertig werktekeningen van
bijzondere instrumenten uit renaissance en barok. . Klik hier voor de volledige inhoudsopgave (pdf-bestand) van de Handleiding Fluitenbouw.
Klik hier voor een korte inhoud en een verslag van de totstandkoming van de handleiding. Klik hier voor andere publicaties die ik heb geschreven op het gebied van de instrumentenbouw en onderzoek.
|
 |
Over de inhoud en totstandkoming
FLUITENBOUW - handleiding voor het maken van houtblaasinstrumenten kwam gereed in augustus 2008 en kan worden gezien als aanvulling op mijn dissertatie over Nederlandse houtblaasinstrumenten en hun bouwers, 1660-1760 uit 2001 (Engelse vertaling 2005).
In de handleiding ga ik in op de praktische aspecten van de houtblaasinstrumentenbouw, waarbij ik deze informatie steeds heb gekoppeld aan mijn ervaringen met het onderzoek naar de historische instrumenten.
De kern van de handleiding wordt gevormd door de drie instrumentenhoofdstukken, resp. over traverso's, blokfluiten en barok-hobo's. Centraal daarin staan mijn ervaringen met het maken van kopieën naar historische voorbeelden, waarin ik voor elk van de instrumenten heb aangegeven wat de specifieke moeilijkheden en mogelijkheden zijn. Verder in deze hoofdstukken uitgebreide informatie over het intoneren en stemmen van de instrumenten, met grepentabellen en trillingsschema's (met posities van knopen en buiken). Voor het hobohoofdstuk heb ik waardevolle hulp gekregen van Piet Dhont, die als speler en bouwer van hobo's tot over de grenzen bekendheid geniet.
Ook de beginnende bouwer wordt niet vergeten: zo worden enkele instrumenten besproken die met eenvoudige middelen kunnen worden gemaakt, zoals een houten ocarina, twee simpele blokfluiten en een piccolo-dwarsfluitje met cilindrische boring.
Van een groot aantal historische instrumenten worden tekeningen of tabellen met meetgegevens gegeven (zie onderstaande lijst). In een aantal gevallen heb ik ook aangegeven waar ik op mijn kopieën ben afgeweken van het origineel. Van verschillende instrumenten uit particuliere collecties heb ik uitgebreide tekeningen met meetgegevens en foto's opgenomen; deze informatie is voor een deel nog niet eerder gepubliceerd.
Drie hoofdstukken over meten &
tekenen, akoestiek en over techniek (met o.a. informatie over boren, ruimen
en houtdraaien) completeren de handleiding.
Van de volgende instrumenten zijn meetgegevens in de handleiding opgenomen:
- Traverso's: naar R. Wijne (2); Van Heerde (2); G.A. Rottenburgh; A. Grenser (2); Stanesby-Junior; Hotteterre; Naust; D. Lot; F.G.A. Kirst en Willem Wijne. Verder gegevens van een renaissance traverso en een 'Schweizer Pfeif' (piccolo-traverso).
- Blokfluiten: naar Thomas Stanesby (tenor fourth flute); drie Ganassi-ontwerpen; voice flute en een daarvan afgeleide tenor naar J. Denner; een originele tenorblokfluit van J. Denner; altblokfluiten van Terton (2), Van Heerde (2), Steenbergen (2) en Stanesby-Junior; eigen ontwerp barok-alt in a=440 Hz, sopraanblokfluiten naar Terton, R. Wijne, W. Beukers en R. Haka; een barok-sopraninoblokfluit (naar Loretto, naar eigen ontwerp en van Oberlender); drie vroeg-barokke sopraninoblokfluiten (I.V.H, Haka en anoniem); sopraanbloklfuit naar Van Eyck.
- Barok-hobo's: R. Wijne; R. Haka (2, in lage en hoge stemming); H. Richters; Steenbergen; Van Heerde; J. Denner.